TURUNÇGİL TEKE BÖCEĞİ
Anoplophora chinensis
Turunçgil teke böceği
Citrus longhorned betle
2014 Temmuz ayı içerisinde yapılan arazi denetimleri sırasında Abdi İpekçi Arena stadı çevresindeki akçaağaçların kök bölgesinde ergin böcekler yakalanmış olup Avrupa Yakası Park ve Bahçeler Müdürlüğü’ne bağlı Bitki Sağlığı Şefliği teknik elemanlarınca incelenmiştir. Böceğin teke böceği ailesinden olup latince adının Anophoplora spp. olduğu belirlenmiştir.
Bu zararlı ile ilgili olarak 29.01.2015 tarihinde İl Tarım Müdürlüğü, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü teknik personeli, Zirai Karantina müdürlüğü teknik personeli, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi entomoloji hocaları ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Avrupa Park ve Bahçeler Müdürlüğü Bitki Sağlığı Şefliği teknik personeli ile yapılan toplantı sonucunda yapılması gereken çalışmalar tutanak altına alınmış olup arazi çalışmalarımızda buna göre planlanarak hızlı bir şekilde başlamıştır.
Temmuz ayına kadar yapılan arazi taramaları sonucunda böceğin kısa sürede, bulunduğu alandan çevre alanlara kolaylıkla yayılabileceği ve istila ettiği ağaçları (akçaağaç, atkestanesi, söğüt, karaağaç) birkaç yıl içinde tamamen kuruttuğu görülmüştür. Bu amaçla ilgili il, ilçe belediye park ve bahçe çalışanlarının, peyzaj sektöründe hizmet veren teknik personelin ve vatandaşların böcek hakkında bilgilendirilmesi ve zararlının görüldüğü yerde ilgili kurumlara haber verilmesi açısından; zararlının biyolojisi ve şimdiye kadar yapılan mücadele çalışmaları; bundan sonraki mücadele çalışmaları Avrupa Yakası Park ve Bahçeler Müdürlüğü’ne bağlı Bitki Sağlığı Şefliği tarafından hazırlanmıştır.
ZARARLININ BİYOLOJİK YAŞAMI
Tanım
ERGİN DÖNEM
Antenler birbirini izleyen segment başlangıç kısımları erkekte mavimsi siyah, dişide mavimsi beyazdır. Dişide anten uzunluğu daha kısa olup, erkekte anten daha uzundur. Dişide beyaz bantlar daha belirgindir. Dişi böcek erkek böceğe göre daha büyüktür.
YUMURTA DÖNEMİ
Yumurtalar pirinç tanesine benzer ve 5-8 mm uzunluğundadır. Dişi böcekler yumurtalarını koymak için genellikle ağaç kök gövdesine yakın kısımları çiğneyerek T şekline benzer çukurlar açmaktadır bu sayede yumurtaları görmek kolaydır.
Yumurtanın yakın görüntüleri;
LARVA DÖNEMİ
- Larva, bacaksız ve krem renklidir.
- Ağız yapısı uç kısımda hafif kahverengidir.
- Prothorax üzerinde sertleşmiş açık kahverengimsi yapı bulunmaktadır.
- Tam büyüdüğünde larva 50 mm uzunluğa ve 10 mm çapa ulaşabilir.
PRİMER LARVA DÖNEMİ
PUPA DÖNEMİ
Pupalar koyu krem turuncuya yakın renkte olup 3-4 cm uzunluğunda ve 1-1.5 cm genişliğindedir. Larva aşamasında olgunluk aşamasına kadarki dönemde pupalar olgun böceğin özelliklerini almaya başlar ve ağacın kambiyuma yakın kısımlarında yer alır.
ZARARLININ BİYOLOJİSİ
Erişkin böcekler mayısın ortasında çıkmaya başlar, temmuzda en yoğun döneme ulaşır. Böcek çiftleştikten sonra haziran ayı başından itibaren ergin dişiler yumurta bırakılacak yerleri T şeklinde çiğneyerek açar. Zararlı ağzı ile açtığı her boşluğa ovipozitörü ile aralayarak yumurta bırakır. Bir dişi yaklaşık 40-50 yumurta bırakır. Ağaç üzerinde ve dallarda yumurta çukurları veya yumurtlama bölgelerinde özsu akışından kaynaklanan siyah noktalar ya da beyaz köpükler görülebilir. Haziran ortalarında yumurtalarını bırakan böceğin temmuz başında primer larvaları çıkış gösterir.
Ergin beslenmesi;
Yumurtanın yakın çekimi;
Kırmızı oklar dişinin yumurta bıraktığı alanlardır.
Yumurtalar 1-2 hafta içinde açılmaya başlar, larva ağacın özsu tabası ile kabuk bölgesi arasındaki canlı hücrelerin olduğu tabakada (kambiyum bölgesi) beslenmeye başlar.1. ve 2.dönem larvalar ağacın kambiyum ve ploeminde beslenirler. Larvalar olgunlaştıkça, larva pupasyon süresi tamamlanıncaya kadar daha da derinlere doğru delerek beslenmeye devam eder.Şubat ve mart döneminde olgun larvalar oluşur.Nisan ayı başında ise pupa olmaya başlarlar. Genç erişkinler Mayıs 20 gibi ağaç gövdesinde 9-11 mm çapında delik açarak dışarı çıkar. İstanbul şartlarında yılda 1 döl verir.
Pupa yatağı;
Ağaç içindeki pupa ve pupa yatakları;
ZARAR YAPTIĞI KONUKÇULARI VE ZARARI
Anoplophora chinensis’in beslendiği konukçuları
1. derece de konukçuları;
- akçaağaçlar,
- atkestanesi,
- söğüt,
- karaağaçtır.
2. derecede konukçuları;
- huş,
- çınar
- gülibrişim,
- dışbudak,
- oya
- çitlembik,
- üvez,
- kavak,
- hatmi türleridir.
Anoplophora chinensis’e dayanıklı ağaç türleri
- Thuja occidentalis
- Liquidamabar stryacifula
- Fagus spp
- Nyssa sylvatica
- Pyrus calleryana
- Juniperus chinensis
- Malus spp
- Cercis spp
- Juniperus virginiana
- Carpinus betulus
- Cornus spp
- Ginkgo biloda
- Koelreuteria paniculata
- Crataegus spp
- Gleditisia triacanthos
- Cornus kousa
- Tilia cordata
- Magnolia spp
- Quercus spp
- Prunus spp
- Picea spp.
- Tilia tomentosa
- Pinus spp
- Liriodendron tulipifera
- Catalpa spp
- Liriodendron tulipifera
- Zelkova serrata
- Cedrus spp
- Robinia pseudoacacia
- Ailanthus spp
Ergin ve Larva zararı
Erginler kemirici ağız yapısıyla sadece yaprak,sürgün ve taze ince dalların kabuklarını yiyerek zarar verir ancak ağacın ölümüne sebep olmazlar.Asıl zararı larvalar yapmaktadır.Ağacın tüm sert dokularında iç kısma doğru beslenerek açtığı galeri sonucunda bitkinin floem ve ksileminde zarar vererek besin ve suyun taşınmasını engellerler ve kısa sürede ağacın ölümüne sebep olurlar.
Böceğin dışkısı ve çiğnenmiş dallar;
Böceğin dışkısı ve çiğnenmiş dallar;
Zarar sonucunda ağaç kurumaktadır.
Dişi, yumurtalarını genelde çıkış yaptığı deliklerin yanına bırakır. Düzensiz görülen açık kahverengi noktalar yumurta bırakılan bölgelerdir. Ergin çıkış delikleri düzgün yapıdadır.
Primer larva galeri açarken çıkardığı talaşları ve yumurta delikleri;
Ergin çıkış delikleri bazen gövdenin üst yüzeyinde de görülebilir
Ergin çıkış yaparkende talaş bırakabilir
Bir yıllık çalışmanın sonucunda böceğin zarar şekli ve yaşam evreleri;
BİZ BU GÜNE KADAR NELER YAPTIK?
KIŞIN YAPILAN MÜCADELE İŞLEMLERİ
Alınan kararlar neticesinde ergin çıkış deliği gözlenen tüm ağaçların imhasına karar verilmiştir. Eradikasyon çalışması mart ayı sonu itibarı ile tamamlanmış olup bu kapsamda içinde akçaağaç, söğüt, kavak, çınar olmak üzere toplam 302 adet ağaç imha edilmiştir.
Zararlı Tespit Edilen Ağaçların İşaretlenmesi ve Kesim Görüntüleri
Kök kısımlarının imhası;
Zararlının Teşhis Edildiği Ağacın İmha Görüntüleri
Kesilen Ağacın Taşınma ve Yükleme Aşaması
Yongalama Makinasının Bulunduğu Alana Odun ve Dalların Boşaltımı
24.06.2015 tarihinde yapılan toplantı sonucunda teke böceğinin ergin ve larvalarına karşı mücadele yapılması kararlaştırılmıştır. Buna göre;
Abdi İpekci Spor Kompleksi merkez alınıp 2 km çevresi böceğin mücadele alanı olarak belirlenmiştir. Bu alandaki tüm akçaağaç, atkestanesi, söğüt, oya ve çınar ağaçlarının böcek ile mücaadelesi başlatılmıştır (Fatih ve Zeytinburnu ilçelerinde).
ŞU ANDA NE YAPIYORUZ?
Yaz döneminde 2 farklı mücadele yapıyoruz.
1-Ergin mücadelesi
Mayısın ilk haftasından itibaren ergin uçuşu tespit edilen alanda yeşil aksamda imidacloprid SC 350 etken maddeli insektisit ile ilaçlama yapıyoruz.Yaptığımız çalışmalar neticesinde 100 L suya 300 cc en uygun doz olarak belirlenmiştir. Ayrıca zararlı ile ergin mücadelesinde chlorpyrifos ethyl etken maddeli ilaçtan 100 L suya 250-300 cc insektisit kullanılmıştır ve başarılı sonuçlar alınmıştır.
2-Larva mücadelesi ise 2 şekilde yapıldı; ergin çıkış itibari ile de larva mücadelesi başlar.
A) Kök bölgesini sulama şeklinde; 100 L suya 300 cc imidacloprid SL 200 dozda ağaç başına 30-50 L ilaçlı su ile sulama şeklinde uygulama yapıldı.
Fidanlıklarda uygulama ise; 100 L suya 300 cc imidacloprid SL 200 dozunda saksılı ağaç başına büyüklüğüne göre 20-30 L ilaçlı su mayıs-eylül arası 20 gün arayla verilir.
B) Mikroenjeksiyon sistemi; Mikroenjeksiyon sistemi ile ağaç büyüklüğüne göre imidacloprid SC 350 denemesi yapıldı.
• İlaç uygulaması yapılan ağaçlarda gözlemlerimiz devam etmektedir.
El Pompası ile Yoğun Ergin Uçuşu Tespit Edilen Alanda Yeşil Aksamda İlaçlama
Araba Motoru ile Yeşil Aksam İlaçlaması
İlacın Toprağa Uygulanması
Toprak ilaçlaması sırasında ilacın toprakta kolay dağılıp bitki tarafından rahat alınması amacıyla delme makinası kullanılmıştır.
Gövde Enjeksiyon Uygulaması
BU DÖNEMDEN SONRA MÜCADELEDE İZLEYECEĞİMİZ YOL HARİTAMIZ
- Eylül, ekim, kasım ve aralık ayı sonu itibari ile Zeytinburnu ve Fatih ilçesi içinde karantina altına alınmış alandaki (özel mülkiyet alanları dahil) akçaağaç, atkestanesi, oya, söğüt ve kavak türlerinin tümünün işaretlenip belirlenmesi.
- Ocak, şubat, mart ve nisan ayı sonu itibariyle işaretlenen tüm ağaçların kesilip Uluslararası Barış Parkı’nda depolanıp yongalama makinesinde imha edilmesi.
- Daha sonra çıkan talaşların İstaç Çöp Aktarım merkezine geri dönüşüme gönderilmesi.
Yazarın Son Yazıları
- TURUNÇGİL TEKE BÖCEĞİ (13.08.2015)
- TOPRAK SIKIŞIKLIĞI VE AĞAÇLARA ETKİLERİ (19.03.2015)
- İSTANBUL FLORASINA UYGUN KİRLİ HAVA ŞARTLARINA DAYANIKLI AĞAÇ VE ÇALI TÜRLERİ (09.03.2015)
- İSTANBUL´UN AĞAÇ TÜRLERİ (17.12.2014)
- ŞİMŞİR TIRTILI (14.08.2014)
- ÇAM KESE TIRTILI (17.07.2014)
- RENKLERİN İNSANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ (20.09.2013)
- ÇİMLERDE YOSUN PROBLEMİ VE ÇÖZÜM YOLLARI (08.07.2013)
- Doğru Sulama Bir Çok Çim Problemini Önleyebilir (19.04.2013)
- LALE SOĞANI SEÇİMİ VE DİKİM YERİ HAZIRLIĞI (31.01.2013)
Ömer Çebi
Avrupa Yakası Park ve Bahçeler Müdürü
PARK VE YEŞİL ALANLAR
Damla ERGAN
Peyzaj Y. Mimarı
Japon Bahçeleri II – Japon Bahçe Sanatının Karakteristik Özellikleri
Meltem COŞANER TONYALI
Peyzaj Y. Mimarı
BALKONUMUZDAKİ BÜYÜLÜ BÜYÜK BAHÇE
İrfan ONAT
Ziraat Y. Mühendisi
YAĞMUR SUYU
Rana ÖZAY
Ziraat Y. Mühendisi
KAKTÜS DÜNYASINA YOLCULUK
Selçuk GÖKGÖZ
Çevre Mühendisi
Çocuklarımız için 10 dakika yeterli..!
Pınar Tuba KARAMIZRAK
Anadolu Yakası Uygulama Şefi
SU BİTKİLERİ - SU BAHÇELERİ HAKKINDA
Emine ATAOĞLU
Teknik ve İdari Müdür Yardımcısı
KONUT BAHÇELERİNDE BAHÇE TASARIMI
Nilgün ÖZDİNGİŞ TARAKÇI
Y. Peyzaj Mimarı
ASIRLAR ÖNCESİNİN TOHUMU BU PROJENİN KONUSU
Bekir ATAMER
Sarıyer Bölge Şefi
ERGUVAN BAHARI
Nezir FIRTINA
Yıldız Korusu ve Seralar Şefi
MEYVE FİDANI SEÇİMİ VE DİKİMİ
Lütfi ÇERİBAŞ
Budama ve Restorasyon Şefi
ŞİMDİ GÜL BUDAMA ZAMANI
Mevlüt Avşar SAĞLAM
Çevre Mühendisi
AĞAÇ TRANSPLANTASYONU
Ekrem ŞAHİN
Ziraat Mühendisi
DIEFFENBACHIA (DİFENBAHYA)
Nurettin DEMİR
Haliç Bölge Şefi
ÇEVRE BİLİNCİ
Ahmet Said BULUT
Makine Mühendisi
SULAMA TEKNİKLERİ
Nuri YÜKSEL
Yeşil Alan ve Tesisler Yapım Müdürü
ÇİM ALAN TESİSİNDE TOPRAK HAZIRLIĞI
Süreyya ALTUNIŞIK
Teknik Müdür Yardımcısı
TURUNÇGİL TEKE BÖCEĞİ
İbrahim DEDEOĞLU
Teknik Müdür Yardımcısı
AĞAÇ TEDAVİ VE BAKIMI
Hülya DEMİRKOL
Anadolu Yakası Park ve Bahçeler Müdürü
İSTANBUL’DA DİKEY PEYZAJ UYGULAMALARI
Mustafa ÖZKAN
İdari Müdür Yardımcısı
6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU